Η Επανάσταση του 1878
προετοιμάστηκε για την απελευθέρωση των υπόδουλων επαρχιών
Θεσσαλίας, Ηπείρου και Μακεδονίας. Ύστερα όμως από την πίεση των
Μ. Δυνάμεων (Αγγλογάλλων) η Κυβέρνηση εγκατέλειψε τους
επαναστάτες αβοήθητους. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα, η Επανάσταση να
αποτύχει στον Όλυμπο (Μακεδονία), στην Ήπειρο (ʼρτα) και στη
Μαγνησία. Η Επανάσταση στη Δυτική Θεσσαλία άρχισε από το Δομοκό,
όπου είχαν εισβάλει στρατός και επαναστατικά σώματα. Η κυβέρνηση
όμως αναγκάστηκε να ανακαλέσει το στρατό από το Δομοκό.
Ήταν όμως τέτοιος ο πατριωτικός
ενθουσιασμός των στρατιωτών και των υπαξιωματικών, ώστε στις 29
Ιανουαρίου 1878, όταν διατάχτηκε η σύμπτυξη του στρατού, 170
υπαξιωματικοί και οπλίτες, με επικεφαλής τον επιλοχία Δημήτριο
Τερτίπη, αρνήθηκαν να επιστρέψουν και παρέμειναν στη Θεσσαλία.
Όταν στη Λαμία πληροφορήθηκαν το γεγονός οι φίλοι και
συμπολεμιστές των επαναστατών, τους κατέλαβε μεγάλη συγκίνηση
και αποφάσισαν να ακολουθήσουν το παράδειγμα τους.
Έτσι, 96 ακόμη στρατιώτες και
υπαξιωματικοί, με επικεφαλής το λοχία Γεώργιο Λάιο,
«λιποτακτούν» και αυτοί και ενώνονται με τους προηγουμένους.
Μαζί τους ενώθηκαν και πολλοί ντόπιοι εθελοντές και συγκρότησαν
δύναμη 330 ανδρών. Αργότερα, ήλθαν από
το «Ελληνικό» και άλλα τμήματα. Το πιο αξιόλογο ήταν εκείνο που
οδήγησε ο Δημήτριος Σούτσος και αποτελούνταν από 200 άνδρες και
ένα ορεινό τηλεβόλο.
Το Αρχηγείο της Επανάστασης
εγκαταστάθηκε αρχικά στο Σμόκοβο, μετακινήθηκε όμως πολλές
φορές, ανάλογα με τις ανάγκες. Ο πολιτικός αρχηγός, που ήταν ο
Δ. Σούτσος, είχε εγκατασταθεί στο χωριό Λουτρό Καρδίτσας.
Στρατιωτικός αρχηγός είχε ανακηρυχθεί ο λοχαγός του Πυροβολικού
Κων. Ισχόμαχος, με βοηθούς τους Γ. Φιλάρετο και Ι. Ιγγλέση. Η
Επανάσταση ενισχύθηκε και με πολλά εθελοντικά σώματα
Αγραφιωτώνκαι Ρουμελιωτών.
Η πορεία της Επανάστασης ήταν
ικανοποιητική, γιατί οι αρχηγοί εφάρμοσαν τακτική ανταρτοπόλεμου
και απέφευγαν την κατά μέτωπο σύγκρουση σε ανοιχτό πεδίο, με
εχθρό οργανωμένο, καλά εξοπλισμένο και πολλαπλάσιο σε αριθμητική
δύναμη.
Δόθηκαν και κερδήθηκαν πολλές
μάχες και αψιμαχίες, όπως στο Χαλαμπρέζι (Κέδρο), Σέκλιζα,
Κουβανάδες Μελισσοχώρι), Μουζάκι, Κρύα Βρύση, Ρούσο, ʼγιο
Γεώργιο, Ι.Μ. Κορώνας, Ματαράγκα και Πετρομαγούλα Πύργου
Κιερίου, στην οποία έπεσε μαχόμενος και ο ηρωικός Λοχίας
Γεώργιος Λάιος.
Το κείμενο είναι
από το βιβλίο "Εγχειρίδιο Τοπικής Ιστορίας" των
συγγραφέων Γριβέλλα , Καραφύλλη ,
Μαγόπουλου
|